ประชุมโคลงโลกนิติ/๐๐๕
หน้า ๖๘
๕.
| ปูติมจฺฉํ กุสคฺเคน | โย นโร อุปนยฺหติ | |
| กุสาปิ ปูตี วายนฺติ | เอว พาลุปเสวนา[ก] | |
| โลกนิติ | ||
| ก. ปลาร้าห่อหุ้มด้วย | ใบคา | |
| คาติดแปดเหม็นปลา | คละคลุ้ง |
| คือคนผู้ดีหา | คบเพื่อน พาลนา | |
| ความชั่วปนปานฟุ้ง | เนื่องร้ายเสมอกัน | |
| สำนวนเก่า | ||
| ข. ปลาร้าพันห่อด้วย | ใบคา | |
| ใบก็เหม็นคาวปลา | คละคลุ้ง |
| คือคนหมู่ไปหา | คบเพื่อน พาลนา | |
| ได้แต่ร้ายร้ายฟุ้ง | เฟื่องให้เสียพงศ์ | |
| สมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร | ||
เชิงอรรถ[แก้ไข]
ก คาถาหมายเลข ๕ ไม่มีใน โลกนีติ ร. ส่วน ธรรมนีติ ร., สุตวัฑฒนนีติ ร. และ นิยะดา (๒๕๓๘) อ้าง พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย วีสตินิบาต สัตติคุมพชาดก ซึ่งมีคาถาตรงกัน แต่เขียนต่างกันไปบ้าง คือ
- เอว – ธรรมนีติ ร., สุตวัฑฒนนีติ ร. ใช้ เอวํ
บทอธิบายศัพท์[แก้ไข]
- ใบคา – ใบของพืชล้มลุก มีลักษณะระคาย ใบแข็ง มักนำมากรองเป็นตับ ใช้มุงหลังคา เหง้าใช้ทำยาได้
- แปด – เปื้อน