วิกิซอร์ซ:วิกิซอร์ซคืออะไร

← เกี่ยวกับ

วิกิซอร์ซคืออะไร

หน้านี้ระบุภาพรวมของวิกิซอร์ซ และแนะนำเกี่ยวกับนโยบายของวิกิซอร์ซ เป็นต้น

วิกิซอร์ซเป็นโครงการหนึ่งของมูลนิธิวิกิมีเดีย มีขึ้นเพื่อเป็นห้องสมุดสำหรับงานต้นทาง (source text) ซึ่งมีเนื้อหาที่เสรีแล้ว และสำหรับคำแปลงานต้นทางดังกล่าว โดยหวังว่า ห้องสมุดนี้จะขยายขนาดขึ้นเรื่อย ๆ

หน้านี้เป็นความพยายามที่จะกำหนดว่า อะไรที่ใช่และไม่ใช่วิกิซอร์ซ และอะไรเป็นข้อแตกต่างระหว่างวิกิซอร์ซกับโครงการอื่น คำอธิบายในหน้านี้เป็นแต่อย่างย่อ แต่มีลิงก์ไปยังรายละเอียดในหน้าอื่น ส่วนการอภิปรายเกี่ยวกับนโยบายใดก็ตาม ควรจัดขึ้นในหน้าพูดคุยของหน้านโยบายนั้น

ความเป็นมา

โครงการวิกิซอร์ซ จัดตั้งขึ้นในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) เพื่อเป็นแหล่งประมวลเอกสารประกอบบทความในวิกิพีเดีย เดิมเรียก "โครงการซอร์ซเบิร์ก" โดยเลียนชื่อ "โครงการกูเตนเบิร์ก" (Project Gutenberg) และนับแต่จัดตั้ง ก็พัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็ว จนในวันที่ 18 พฤษภาคม ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) ก็มีเอกสารกว่าสองหมื่นเรื่องในหลายภาษา ช่วงเดือนสิงหาคมและกันยายน ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) วิกิซอร์ซจึงย้ายโดเมน (domain) ย่อยสำหรับแต่ละภาษาออกไปเป็นโดเมนหลักในภาษานั้น ๆ

สำหรับข้อมูล โปรดดู บทความ เรื่อง วิกิซอร์ซ ที่วิกิพีเดีย

วิกิซอร์ซมีอะไรได้บ้าง

วิกิซอร์ซรับงานต้นทางทุกประเภท เว้นแต่เข้าลักษณะที่ไม่อาจรับไว้ได้ตามที่ระบุไว้ในนโยบายการรับงาน เช่น เป็นงานที่มีปัญหาลิขสิทธิ์ หรือเป็นงานที่ผู้ใช้วิกิซอร์ซสร้างสรรค์ขึ้นเอง

ภาษา

วิกิซอร์ซเป็นโครงการหลายภาษา และยินดีรับงานทุกภาษา โดยต้องลงไว้ในโครงการของภาษานั้น ๆ

วิกิซอร์ซภาษาไทย รับงานที่เป็นภาษาไทย ส่วนงานภาษาไทยที่มีภาษาต่างประเทศร่วมด้วย มีแนวปฏิบัติดังนี้

กรณี	การปฏิบัติ	ตัวอย่าง
เนื้อหาภาษาต่างประเทศและเนื้อหาภาษาไทยเท่าเทียมกัน (เช่น เป็นคำแปลของกันและกัน)	ลงเนื้อหาภาษาไทยไว้ที่นี่ ลงเนื้อหาภาษาต่างประเทศไว้ที่วิกิซอร์ซภาษานั้น	"หนังสือสัญญากรุงเทพมหานครกับกรุงอังกริษเปนทางไมตรีค้าขายกัน" ที่ลงเนื้อหาภาษาไทยไว้ที่นี่ และลงเนื้อหาภาษาอังกฤษไว้ที่วิกิซอร์ซภาษาอังกฤษ
เนื้อหาภาษาต่างประเทศและเนื้อหาภาษาไทยไม่เท่าเทียมกัน และเนื้อหาส่วนใหญ่เป็นภาษาไทย	ลงทั้งเนื้อหาภาษาไทยและภาษาต่างประเทศไว้ที่นี่ได้	"ดัชนี:New Testament - Jones - 1850.pdf" คำนำเป็นภาษาอังกฤษ เนื้อหานอกนั้นเป็นภาษาไทย คงไม่เกิดประโยชน์ที่จะแยกแต่คำนำไปลงวิกิซอร์ซภาษาอังกฤษ
เนื้อหาภาษาต่างประเทศเขียนด้วยอักษรไทย และมีเนื้อหาภาษาไทยร่วมด้วย	ลงทั้งเนื้อหาภาษาไทยและภาษาต่างประเทศไว้ที่นี่ได้	"พงษาวดารกรุงศรีอยุทธยา ภาษามคธ แลคำแปล" ที่มีทั้งเนื้อหาภาษาบาลีอักษรไทย และเนื้อหาภาษาไทย
เนื้อหาภาษาต่างประเทศเขียนด้วยอักษรไทย ไม่มีเนื้อหาภาษาไทยร่วมด้วย (เช่น งานที่เป็นภาษาบาลีล้วน ๆ แต่เขียนด้วยอักษรไทย)	ไม่อาจรับไว้ได้ เพราะไม่ใช่ภาษาไทย ถึงแม้จะเขียนด้วยอักษรไทย

คำแปลงานภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทย ก็ลงไว้ที่นี่ได้ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ วิกิซอร์ซ:งานแปล

วิกิซอร์ซกับโครงการอื่น

วิกิตำรา

วิกิซอร์ซต่างจากวิกิตำรา ตรงที่วิกิซอร์ซเน้นรับงานที่เผยแพร่มาแล้วทุกประเภท เหมือนเป็นห้องสมุด ส่วนวิกิตำรารับเฉพาะงานประเภทให้ความรู้ เหมือนเป็นแหล่งตำรา และเป็นตำราที่ผู้ใช้เขียนขึ้นเอง

แต่มีส่วนที่ทำให้วิกิซอร์ซกับวิกิตำราเหลื่อมซ้อนกันอยู่ คือ การที่วิกิซอร์ซอนุญาตให้เขียนคำอธิบายประกอบงานได้

วิกิพีเดีย

วิกิพีเดียเป็นสารานุกรม ส่วนวิกิซอร์ซเป็นห้องสมุด กล่าวคือ วิกิพีเดียประกอบด้วยบทความเกี่ยวกับหนังสือ ส่วนวิกิซอร์ซประกอบด้วยเนื้อหาของหนังสือนั้นเอง แต่ทั้งวิกิพีเดียและวิกิซอร์ซอาจมีเนื้อหาที่ตรงกันได้ เช่น กรณีชีวประวัติของบุคคล

การป้องกันหน้า

ในโครงการทั่วไปของมูลนิธิวิกิมีเดีย หน้าต่าง ๆ ใช้รูปแบบวิกิ คือ ออกแบบมาเพื่อให้มีการพัฒนาอยู่เรื่อย ๆ

แต่วิกิซอร์ซเป็นห้องสมุดสำหรับงานที่เคยเผยแพร่มาแล้ว จึงมีหลายกรณีที่ไม่เปิดให้เปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาเนื้อหา เพราะอาจกระทบต่อความถูกต้องแม่นยำตามต้นฉบับ ดังนั้น วิกิซอร์ซจึงมีนโยบายกำหนดคุณภาพของเนื้อหา และห้ามแก้ไขหน้าหลังจากที่ตรวจสอบแล้วปรากฏว่า หน้านั้นไม่มีข้อผิดพลาดใด ๆ อีก และมีรูปแบบถูกต้องทุกประการแล้ว ส่วนการเสนอความเห็นเกี่ยวกับการแก้ไขเปลี่ยนแปลงหน้าที่ถูกป้องกันดังกล่าว สามารถกระทำได้ที่หน้าพูดคุยของหน้านั้นเอง

โปรดดูรายละเอียดที่ วิกิซอร์ซ:นโยบายการป้องกันหน้า

มุมมองที่เป็นกลาง

มุมมองที่เป็นกลาง (neutral point of view) เป็นนโยบายหลักที่ถือปฏิบัติในโครงการส่วนใหญ่ของมูลนิธิวิกิมีเดีย

สำหรับวิกิซอร์ซ มุมมองที่เป็นกลาง หมายถึง การนำงานต้นฉบับมาลงและระบุที่มาที่ไปอย่างถูกต้องแม่นยำ โดยปราศจากการเน้นย้ำหรือนำมาลงเฉพาะส่วนหนึ่งส่วนใดตามใจผู้ใช้วิกิซอร์ซ แต่ตัวงานต้นฉบับนั้น เนื้อหาจะเป็นกลางหรือไม่ ไม่เป็นข้อพิจารณา

นอกจากนี้ คำอธิบายประกอบงานนั้น ก็ต้องเขียนอย่างเป็นกลาง

ลิขสิทธิ์

กฎเกณฑ์ลิขสิทธิ์นั้นใช้บังคับแก่วิกิซอร์ซเหมือนในโครงการอื่น ๆ ดังนั้น จึงต้องคำนึงถึงเรื่องลิขสิทธิ์อยู่เสมอ

สำหรับรายละเอียด โปรดดู นโยบายลิขสิทธิ์