หน้า:อธิบายเบ็ดเตล็ดฯ พงศาวดารฯ - ดำรง - ๒๔๖๙.pdf/70

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๖๐

พระราชกุมารเกิดด้วยพระอัครมเหษี เปนหน่อพระพุทธเจ้า

พระราชกุมารเกิดด้วยแม่อยั่วเมือง เปนมหาอุปราช

พระราชกุมารเกิดด้วยลูกหลานหลวง เปนลูกเธอ กินเมืองเอกโท

พระราชกุมารเกิดด้วยพระสนม เปนหน่อพระเยาวราช”

แต่ในหนังสือพระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐเรียกนามเจ้าจอมมารดาพระแก้วฟ้าว่า “แม่ญั่วศรีสุดาจันทร์” แลในฉบับสมเด็จกรมพระปรมานุชิตฯ เรียกว่า “แม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์” อันเห็นได้ว่า เขียนพลาดมาแต่ แม่อยั่ว นั่นเอง เปนเค้าเงื่อนให้เห็นว่า เจ้าจอมมารดาของพระแก้วฟ้านั้นเดิมเปนพระสนมเอก แล้วได้เลื่อนขึ้นเปนแม่อยั่วเมือง ตำแหน่งชั้นรองพระอัครมเหษีลงมา น่าสันนิษฐานว่า เมื่อสมเด็จพระไชยราชาธิราชทรงประชวรนั้น (จะเปนในเวลาเสด็จมาในระหว่างทางก็ตาม หรือเมื่อเสด็จมาถึงกรุงเทพฯ แล้วก็ตาม) ทรงปรารภถึงการที่จะสืบสันตติวงศ จึงทรงสถาปนาพระเจ้าลูกยาเธอซึ่งมีอยู่แต่ ๒ พระองค์แลยังทรงพระเยาวอยู่ด้วยกันให้เปนพระแก้วฟ้ามหาอุปราช พระองค์ ๑ พระศรีศิลป์ พระองค์ ๑ แลให้เลื่อนท้าวศรีสุดาจันทร์พระสนมเอกขึ้นเปนแม่อยั่วเมือง ให้สมกับที่เปนพระชนนีของพระมหาอุปราช ดังนี้ ครั้นสมเด็จพระไชยราชาธิราชสวรรคต ข้าราชการทั้งปวงจึงถวายราชสมบัติแก่พระแก้วฟ้าตามพระราชประสงค์ของสมเด็จพระไชยราชาธิราช