ก็เห็นจะอ่อนกว่าท้าวศรีสุดาจันทร์ตั้ง ๖ ปี ๗ ปี นางคงวางกิริยาอย่างเปนน้าอาว์ปราณีหลาน จึงสามารถพูดจาวิสาสะได้สนิธต่อหน้าคน ต่อนานวันมาเมื่อคุ้นเคยสนิธกันหนักเข้า จึงเลยเปนชู้กับขุนชินราช
๗วินิจฉัยเหตุที่ท้าวศรีสุดาจันทร์ตั้งขุนชินราชเปนขุนวรวงศาธิราช ข้อนี้พิเคราะห์ดูตามเรื่องราวเห็นว่ามิใช่เพราะนางคิดจะใคร่ให้ครองราชสมบัติดังกล่าวในหนังสือพระราชพงศาวดาร ถ้าคิดเช่นนั้นก็จะต้องคิดกำจัดสมเด็จพระแก้วฟ้าด้วย จึงจะให้ชายชู้ครองราชสมบัติได้ สมเด็จพระแก้วฟ้าสิเปนพระโอรสราชอันเปนที่พึ่งของนาง เพราะพระแก้วฟ้าเปนพระเจ้าแผ่นดิน นางเปนพระชนนี จึงได้มีบุญแลมีอำนาจ ถ้าสิ้นบุญของพระโอรส นางก็อาจจะสิ้นบุญสิ้นอำนาจด้วย ฝ่ายชายชู้เปนแต่ขุนหมื่นพนักงารเฝ้าหอพระ จะทำอย่างไรจึงจะให้คนทั้งแผ่นดินยินยอมให้ครองราชสมบัติได้ ถึงใจนางจะโหดร้ายหลงชู้สักเพียงไร คงต้องคิดเห็นความจริงเช่นกล่าวมา เหตุที่แท้ที่ท้าวศรีสุดาจันทร์ตั้งชู้เปนขุนวรวงศาธิราช เห็นว่าจะเปนดังกล่าวต่อไปนี้ คือ
มูลเหตุที่ท้าวศรีสุดาจันทร์คบขุนชินราชเปนชู้นั้นเปนแต่โดยลุอำนาจแก่ราคจริต หาได้คิดเกี่ยวข้องถึงราชการบ้านเมืองอย่างใดไม่ เมื่อมีชู้แล้วก็ตั้งใจเพียงจะปกปิดความชั่วให้มิดชิดอย่างเดียว แต่ขุนชินราชอยู่ที่หอพระ จะลอบไปมาหาสู้กันได้แต่ละครั้งเปนการลำบากนัก อีกประการ ๑ ชายชู้เปนแต่เพียงพนักงารเฝ้าหอพระอยู่เช่นนั้น นางจะให้
