หน้า:อธิบายเบ็ดเตล็ดฯ พงศาวดารฯ - ดำรง - ๒๔๖๙.pdf/87

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๗๗

นั้น ที่จริงเห็นจะเปนเจ้าพระยามหาอุปราชตามตำแหน่งที่มีในทำเนียบ หาได้เปนพระมหาอุปราชาอย่างรัชทายาทไม่

๑๒วินิจฉัยเรื่องกำจัดขุนวรวงศาธิราชกับท้าวศรีสุดาจันทร์ ในหนังสือพระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐว่า ขุนวรวงศาธิราชได้ครองราชสมบัติอยู่เพียง ๔๒ วันก็ถูกกำจัด ความข้อนี้ประกอบกับเรื่องที่ปรากฎว่ากำจัดขุนวรวงศาธิราชได้โดยง่ายดาย ส่อให้เห็นว่า ความคิดที่จะกำจัดขุนวรวงศาธิราชนั้นเห็นจะเกิดขึ้นไม่ช้านัก บางทีสมเด็จพระแก้วฟ้าจะเปนผู้เริ่มดำริห์ แลขุนพิเรนทรเทพจะได้ร่วมคิดโดยเปนพระญาติข้างฝ่ายพระราชบิดา ถึงขุนอินทรเทพก็อาจจะอยู่ในผู้ที่ร่วมคิดด้วย ครั้นสมเด็จพระแก้วฟ้าถูกปลงพระชนม์ ขุนพิเรนทรเทพกับขุนอินทรเทพจึงคิดอ่านการนั้นต่อมา เลยคิดกำจัดท้าวศรีสุดาจันทร์ด้วย แต่มาตอนนี้สิ้นสมเด็จพระแก้วฟ้าเสียแล้ว เห็นพระศรีศิลป์ยังทรงพระเยาว์นัก จึงคิดกันจะถวายราชสมบัติแก่พระเทียรราชา การที่พระเทียรราชายอมเข้าด้วยนั้นก็มีข้อควรวินิจฉัยอยู่ ด้วยเวลานั้นพระเทียรราชาทรงผนวชเปนพระภิกษุ ถ้าขุนพิเรนทรเทพไปทูลว่า จะคิดฆ่าฟันคนร้าย เอาราชสมบัติถวาย พระเทียรราชารับรู้เห็นเปนใจ เปนการขัดพระวินัยบัญญัติข้อใหญ่ เข้าฉายามนุสสวิคคหะ ไหนจะกล้าเอออวยด้วย ทำนองจะทูลรับสัญญาว่าจะคิดจับกุมโดยละม่อมมิให้ต้องถึงฆ่าฟันกัน หรือมิฉนั้นก็ทูลความเปนอย่างอื่น เช่นว่า คิดจะชิงพระศรีศิลป์ให้พ้นจากอำนาจคนร้ายแล้วให้พระเทียรราชาว่าราชการแผ่นดินอย่างเดิม ดั่งนี้