ประชุมกาพย์เห่เรือ (2460)/บทเห่ 4
ไปยังการนำทาง
ไปยังการค้นหา
ดูฉบับอื่นของงานนี้ที่ กาพย์เห่เรือ (รัชกาลที่ 6)
สารบัญ
- กาพย์ห่อโคลง
- ปางเสด็จประเวศห้วง ชลธี
- ล่องลอยในน่านน้ำ เจ้าพญา
- แล่นเรือมาแช่มช้า ตามกระแส
- ฝูงปลาดาดาษท้อง ทเลหลวง
- สีชังชังชื่อแล้ว อย่าชัง
- รอนรอนอ่อนอกโอ้ อัษฎงคต์
- เข้าต้มอมรสเปรี้ยว เค็มปน
- เงียบเหงาเปล่าอกโอ้ อกครวญ
- แถลงปางนางแน่งน้อย สีดา
- นึกถึงพระร่วงเจ้า จอมไทย
- โครมโครมคะครึกครื้น ครืนคราน
- ขอชวนกันช่วยเร้า ระดม
พระราชนิพนธ์รัชกาลปัจจุบัน
| โคลง | ||
| ๏ ปางเสด็จประเวศห้วง | ชลธี | |
| ทรงมหาจักรี | เกียรติก้อง | |
| พรั่งพร้อมยุทธนาวี | แหนแห่ | |
| เสียงอธึกทั่วท้อง | ถิ่นด้าวอ่าวสยาม ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ พระเสด็จโดยแดนชล | ทรงเรือต้นงามสดศรี | |
| มหาจักรีมี | เกียรติก้องท้องสาคร | |
| ๏ นาวาวรายุทธ | อุตลุดแลสลอน | |
| แห่ห้อมจอมนคร | ราวจะรอนริปูเปลือง | |
| ๏ ธงทิวปลิวระยับ | สีสลับขาวแดงเหลือง | |
| อันธงพระทรงเมือง | เหลืองอร่ามดูงามตา | |
| ๏ ธงตรามหาราช | ผ่องผุดผาดในเวหา | |
| รูปครุฑะราชา | อ้าปีกกว้างท่าทางบิน | |
| ๏ ธงแดงดังแสงชาด | ลายช้างกาจก่องกายิน | |
| บอกตรงธงแผ่นดิน | ถิ่นสยามอันงามงอน | |
| ๏ จักรีนาวีราช | ทิพอาสน์องค์ภูธร | |
| สง่าราวอาภรณ์ | เพื่อประดับทัพเรือไทย | |
| ๏ ใหญ่กว่านาวาสรรพ | ในกองทัพพหลไกร | |
| บรรดานาวาไทย | ในบัดนี้ไม่มีทัน | |
| ๏ ปืนไฟใหญ่ประเภท | สี่นิ้วเศษสุดแขงขัน | |
| สามารถอาจเหียนหัน | ผันหน้าสู้สัตรูแรง | |
| ๏ อีกศรหกปอนด์หนัก | ก็พร้อมพรักศักดิ์กำแหง | |
| เตรียมอยู่สู้ศึกแขง | แย้งยื้อยุทธ์สุดกำลัง | |
| ๏ พาลีรั้งทวีป | รีบแล่นตามงามเงื่อนขลัง | |
| เรือปืนยืนยุทธ์ยัง | ดังกระบี่พาลีหาญ | |
| ๏ เรือแรงกำแหงยุทธ | มกุฎราชะกุมาร | |
| คอยสู้ศัตรูพาล | ผู้ยื้อยุดมกุฎไทย | |
| ๏ สุครีพครองเมืองศรี | สุรนาวีมุ่งชิงไชย | |
| เรือปืนยืนยุทธไกร | เหมือนพญาพานะเรนทร์ | |
| ๏ สุริยมณฑลกล้า | นาวากาจลาดตระเวน | |
| หาญต่อบ่รอเกณฑ์ | สอึกสู้ริปูรอญ | |
| ๏ เรือเสือทยานชล | พิฆาฏพลริปูสยอน | |
| กั่นกล้าในสาคร | บ่ย่อหย่อนยุทธนา | |
| ๏ เรือเสือคำรนสินธุ์ | พิฆาฏภินอริผลา | |
| จู่โจมและโถมถา | กล้าประยุทธ์จนสุดแรง | |
| ๏ อีกเรือตอร์ปิโด | วิ่งโร่รี่ฝีเท้าแขง | |
| ว่องไวไล่ย้อนแย้ง | ยักย้ายลอดดอดเอาไชย | |
| ๏ กระบวนล้วนแล่นล่อง | ไปแทบท้องชลาไลย | |
| อธึกดูคึกใจ | จิตจักสู้ศัตรูพาล ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ ล่องลอยในน่านน้ำ | เจ้าพญา | |
| จากเทพนครคลา | คลาดเต้า | |
| ชมวังสพรั่งปรา | สาทรัตน์ | |
| ชมนครเขตรเค้า | เงื่อนแม้นเมืองราม ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ ล่องลอยในน่านน้ำ | วิเศษลำเจ้าพญา | |
| จากกรุงเทพมหา | นครราชะธานี | |
| ๏ ค่อยเลื่อนเคลื่อนนาวา | จากน่าท่าวาสุกรี | |
| ใช้จักร์ล่องนที | นาวีเรื่อยเฉื่อยตามลม | |
| ๏ เหลือบแลชะแง้พิศ | ดูดุสิตวนารมย์ | |
| เคยเที่ยวลดเลี้ยวชม | ดมบุบผาสารพรรณ | |
| ๏ ชมวังดังวิมาน | ถิ่นสถานมัฆวัน | |
| เพลินพิศไพจิตรสรร | พะงามเนตรวิเศษชม | |
| ๏ สล้างปรางมหันต์ | อนันตสมาคม | |
| อัมพรสถานสม | เปนสถานพิมานอินทร์ | |
| ๏ สถานวิมานเมฆ | เอกอาสน์โอ่ท้าวโกสินทร์ | |
| อภิเศกดุสิตภิญ | โญยศยงองค์ภูบาล | |
| ๏ ตำหนักสำนักตา | จิตรลดาระโหฐาน | |
| ที่พระอวตาร | สำราญรมย์ภิรมยา | |
| ๏ สะพรั่งวังอนุช | ผู้ทรงสุดเสนหา | |
| ปารุสก์สุดเพลินตา | สวนกุหลาบปลาบปลื้มใจ | |
| ๏ ตำหนักพระชนนี | มีนามว่าพญาไทย | |
| อยู่ทางบ่ห่างไกล | ใกล้ดุสิตวนาภา | |
| ๏ นาวาผ่านนิเวศน์ | พระทรงเดชจอมประชา | |
| พินิจพิศเพลินตา | ตระการตรูดูเลิศดี | |
| ๏ สล้างปรางค์ปราสาท | ประกอบมาศมณีศรี | |
| ระยับจับระพี | สีสว่างกลางอัมพร | |
| ๏ ปราสาทราชะฐาน | อวตารสโมสร | |
| ยงยอดสอดสลอน | ยอนยั่วฟ้าน่านิยม | |
| ๏ จักรีพระที่นั่ง | สามยอดตั้งตรูตาชม | |
| สำราญสถานสม | สถิตย์ถิ่นปิ่นนรา | |
| ๏ ดุสิตปราสาทตั้ง | พระมนงงคะศิลา | |
| พิมานรัถยา | อุดมอาสน์ราชะฐาน | |
| ๏ มณเฑียรเสถียรศักดิ์ | จักรพรรดิพิมาน | |
| เคียงใกล้คือไพศาล | ทักษิณที่สุขาลัย | |
| ๏ ฝ่ายน่าสง่าสิ้น | อมรินทร์วินิจฉัย | |
| พระโรงภูวนัย | ธประศาสน์ราชะการ | |
| ๏ อารามวัดพระศรี | รัตนศาสดาคาร | |
| มงคลมหาสถาน | ปูชนีย์ที่นิยม | |
| ๏ อันกรุงรุ่งเรืองกิตติ์ | ที่สถิตย์พิโรดม | |
| เลิศล้วนชวนจิตชม | สมเกียรติ์เลื่องเมืองสยาม | |
| ๏ ถนนสถลมารค | อีกคลองหลากล้วนแลงาม | |
| รุ่งเรืองดังเมืองราม | จักรพรรดิฉัตรสากล ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ แล่นเรือมาแช่มช้า | ตามกระแส | |
| แลเหลือบเหลียวหลังแล | ไฝ่บ้าน | |
| ใจโยนประหนึ่งแพ | โดนคลื่น | |
| ลมเฉื่อยระเรื่อยสร้าน | จิตเศร้าหาศรี ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ เรื่อยเรื่อยเรือลอยลำ | ตามสายน้ำถูกกระแส | |
| แลเหลือบเหลียวหลังแล | ไฝ่ถึงบ้านสร้านโศกใจ | |
| ๏ เรือนแพแลสพรั่ง | คลื่นโดนฝั่งก็กวัดไกว | |
| แพโยนโยนเหมือนใจ | เรียมผู้ไฝ่ถึงเคหา | |
| ๏ ผ่านหน้าวัดอรุณ | เคยทำบุญญะบูชา | |
| ขอบุญการุญพา | ให้ข้าสมอารมณ์หวัง | |
| ๏ ขออย่าให้ข้าศึก | ผู้พิลึกกาจกำลัง | |
| สามารถอาจภินพัง | พระปรางค์ศรีธานีไทย | |
| ๏ ผ่านทางบางคอแหลม | ชื่อบางแนมเหน็บดวงใจ | |
| แหลมหลักจักหาไหน | เหมือนแหลมคำเจ้าร่ำวอน | |
| ๏ ปากลัดตัดวิถี | ทางนทีสู่สาคร | |
| วานลัดตัดทางจร | ดลสู่เจ้าตัดเศร้าใจ | |
| ๏ ยามมองช่องนนทรีย์ | เห็นธานีอยู่ไกล ๆ | |
| หลังคาเคหาใน | นครยวนชวนจิตผัน | |
| ๏ เห็นเสาวิทยุเด่น | เปนของเลิศประเสริฐครัน | |
| ถนัดอัศจรรย์ | พูดกันได้ไม่มีสาย | |
| ๏ ดูราวกับสองจิต | มิตร์ต่อมิตร์คิดเหมือนหมาย | |
| เหมือนตารักตาชาย | ตาเห็นรักประจักษ์ใจ | |
| ๏ ผ่านป้อมเสือซ่อนเล็บ | นึกน่าเจ็บดวงหทัย | |
| โบราณท่านตั้งไว้ | ให้เล็งเหมาะจำเภาะดี | |
| ๏ ยิงเป้งเผงกลางน้ำ | ไม่ผิดลำถูกนาวี | |
| อนิจจามาบัดนี้ | ป้อมปรักแลหักพัง | |
| ๏ ผีเสื้อสมุทป้อม | หนึ่งนั้นย่อมดูแขงขลัง | |
| ยิงปืนครั่นครืนดัง | คำนับองค์พระทรงศร | |
| ๏ สมุททะเจดีย์ | บูชะนีย์ประนมกร | |
| เอี่ยมโอ่สโมสร | กลางวิมลชลธาร | |
| ๏ นาวามายั้งหยุด | ยังสมุททะปราการ | |
| ดูเมืองรุ่งเรืองร้าน | ตลาดของที่ต้องใจ | |
| ๏ เรือรอพอเวลา | น้ำขึ้นมามากพอไป | |
| ก็เลื่อนเคลื่อนคลาไคล | ไปสู่ท้องทเลลม | |
| ๏ ลมเฉื่อยเรื่อย ๆ พา | กลิ่นบุบผามารวยรมย์ | |
| รื่นรวยราวมวยผม | ที่เคยดมชมชื่นใจ | |
| ๏ ลมพัดไม่จัดจ้าน | พอประมาณไม่แรงไป | |
| เหมือนยามเจ้าทรามไวย | พัดรำเพยเชยฤดี | |
| ๏ อากาศสอาดโปร่ง | สบายโล่งกลางวารี | |
| แต่จิตคิดถึงศรี | จิตจึ่งเหงาเศร้าอาดูร ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ ฝูงปลาดาดาษท้อง | ทเลหลวง | |
| ดูชาติมัตสยาปวง | คู่เคล้า | |
| ยิ่งดูยิ่งโทรมทรวง | แสนโศก | |
| โอ้คะนึงถึงเจ้า | จิตว้าเหว่ถวิล | |
| กาพย์ | ||
| ๏ ฝูงปลาดูดาดาษ | ว่ายเกลื่อนกลาดทเลหลวง | |
| ดูชาติมัตสยาปวง | เคียงคู่เคล้าเย้ายวนเชย | |
| ๏ ยิ่งแลชะแง้พิศ | ยิ่งเศร้าจิตนิจจาเอ๋ย | |
| ราวปลามาแสร้งเย้ย | ให้เรียมเศร้าเหงาวิญญา | |
| ๏ ปลาทูชื่อดูชวน | หวลคำนึงถึงเคหา | |
| คำนึงถึงแก้วตา | พธูน้อยผู้กลอยใจ | |
| ๏ กุเราเย้ายวนจิต | คิดถึงมิตร์ชิดหทัย | |
| เราอยู่คู่พิสมัย | เราทั้งสองครองคู่กัน | |
| ๏ เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ | ฤๅเปรียบเนื้อนางสวรรค์ | |
| นวลจันทร์ชื่อนวลจันทร์ | ไม่นวลเท่าเจ้านวลแข | |
| ๏ กะพงเปรียบพงชัฏ | อันแออัดในดวงแด | |
| ห่างเจ้าเฝ้าท้อแท้ | เหมือนบุงพงดงหน่ายหนาม | |
| ๏ โลมามาว่ายล่อ | พอเห็นได้ใต้น้ำงาม | |
| วานมาหานงราม | ทรามสงวนชวนนางมา | |
| ๏ ตาเดียวลดเลี้ยวลี้ | ก็ยังดีกว่าพี่ยา | |
| เริศร้างห่างแก้วตา | สองตาแลแพ้ตาเดียว | |
| ๏ ฉลาดตะกลามเหลือ | ว่ายตามเรือรวดเร็วเจียว | |
| ดูคล้ายชายช่างเกี้ยว | เที่ยวคอยมองหาช่องเชย | |
| ๏ ฉลามอันหยามหยาบ | เสียทีราบละเจ้าเอ๋ย | |
| น้องเราเจ้าคงเฉย | มิให้ชู้ชิงคู่ครอง | |
| ๏ นางนวลนกทะเล | บินร่อนเร่เหหันมอง | |
| นางนวลเปรียบนวลน้อง | นกฤๅเท่าเจ้านวลใย | |
| ๏ ดูนกแสนฉลาด | เหมือนอากาศะยานไคล | |
| ร่อนเร่เหหันไป | เที่ยวตรวจดูหมู่อรี | |
| ๏ เปรียบปลาเหมือนเรือดำ | เดินใต้น้ำสาครศรี | |
| แล่นลอดดอดมาตี | เรือลำใหญ่ได้บางครา | |
| ๏ นางนวลบินลอยล่อง | มองถนัดมัตสยา | |
| ไวเจียวเฉี่ยวโฉบปลา | ไปกินเล่นเปนอาหาร | |
| ๏ ดูนกฉกโฉบปลา | ก็เหมือนอากาศะยาน | |
| สามารถอาจสังหาร | เรือใต้น้ำระยำไป | |
| ๏ อ้านกวิหคหาญ | เราขอวานบ้างเปนไร | |
| ช่วยถือหนังสือไป | ถึงเรือนเจ้าเยาวพา | |
| ๏ พิราบเขาเลี้ยงไว้ | เขาก็ใช้ถือสารา | |
| นางนวลชวนเชิญมา | เปนทูตาถึงนวลเชย | |
| ๏ กระไรช่างใจดำ | ไม่ฟังคำเราบ้างเลย | |
| แดดจ้านิจจาเอ๋ย | เหมือนเพลิงรุมสุมอกกรม | |
| ๏ คำนึงถึงเจ้าพี่ | ราวไฟจี้จ่ออารมณ์ | |
| เริศร้างห่างเหินชม | ว้าเหว่จิตคิดถวิล ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ สีชังชังชื่อแล้ว | อย่าชัง | |
| อย่าโกรธพี่จริงจัง | จิตข้อง | |
| ตัวไกลจิตก็ยัง | เนาแนบ | |
| เสน่ห์สนิทน้อง | นิจโอ้อาดูร ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ สีชังชังแต่ชื่อ | เกาะนั้นฤๅจะชังใคร | |
| ขอแต่แม่ดวงใจ | อย่าชังชิงพี่จริงจัง | |
| ๏ ตัวไกลใจพี่อยู่ | เปนคู่น้องครองยืนยัง | |
| ห่างเจ้าเฝ้าแลหลัง | ตั้งใจติดมิตร์สมาน | |
| ๏ บางพระนึกถึงพระ | บูชะนีย์ที่สักการ | |
| แต่งตั้งยังสถาน | แทบหัวนอนขอพรครอง | |
| ๏ ผ่านทางบางปลาสร้อย | จิตละห้อยละเหี่ยหมอง | |
| นึกสร้อยสายเชพร์ทอง | คล้องศอเจ้าเย้ากะมล | |
| ๏ บางนี้บุรีงาม | อันออกนามว่าเมืองชล | |
| แลท้องทเลวน | ชลนัยน์ไหลลงธาร | |
| ๏ อ่างหินนึกอ่างหิน | ที่ยุพินเคยสนาน | |
| โอ้ว่ายุพาพาล | จะอ้างว้างริมอ่างหิน | |
| ๏ เรือผ่านเกาะกระดาษ | แม้สามารถจะพังภิน | |
| จะเขียนสาราจิน | ตนาส่งถึงนงเยาว์ | |
| ๏ ถึงอ่าวพุดซาวัน | ริกริกสั่นสิอกเรา | |
| คิดถึงพุดซาเจ้า | เคยเก็บไว้ให้พี่ยา | |
| ๏ คลุกพริกกับเกลือดี | ไว้ให้พี่จิ้มพุดซา | |
| เสร็จงานกลับบ้านมา | พอได้ลิ้มชิมชอบใจ | |
| ๏ ครั้นถึงทุ่งไก่เตี้ย | ยิ่งละเหี่ยละห้อยไป | |
| นึกยามเจ้าทรามไวย | ปรุงแกงไก่ให้พี่กิน | |
| ๏ เดินผ่านร้านดอกไม้ | ก็ยิ่งไฝ่ใจถวิล | |
| เคยชวนโฉมยุพิน | ชมดอกไม้ที่ในสวน | |
| ๏ เกาะยอเหมือนยอเจ้า | ยุพเยาว์อนงค์นวล | |
| แสร้งยอบ่มิควร | เพราะนิ่มเนื้อเหลือเลิศชม | |
| ๏ เข้าถึงสัตะหีบ | รีบหลบลี้หนีคลื่นลม | |
| นึกยามเจ้าทรามชม | จัดผ้าจีบลงหีบน้อย | |
| ๏ ขบวนเรือประพาศ | ดูดาดาษกลาดเกลื่อนลอย | |
| ขึงขังดังหนึ่งคอย | จะต่อสู้ศัตรูผลา | |
| ๏ จอดห้อมล้อมเปนวง | รอบเรือองค์พระราชา | |
| ดูเหมือนเดือนสง่า | อยู่ท่ามกลางหว่างหมู่ดาว | |
| ๏ ดูพลางทางรำพึง | นิ่งคำนึงถึงเนื้อขาว | |
| นึกนึกรู้สึกราว | ไปงานศึกพิลึกใจ | |
| ๏ แม้มีศึกสงคราม | ถึงสยามในวันใด | |
| จำพรากจากทรามไวย | ไปต่อสู้ศัตรูพาล | |
| ๏ เกิดมาเปนชาวไทย | ต้องทำใจเปนทหาร | |
| รักเจ้าเยาวมาลย์ | ก็จำหักรักรีบไป | |
| ๏ จะยอมให้ไพรี | เหยียบย่ำยีแผ่นดินไทย | |
| เช่นนั้นสิจัญไร | ไม่รักชาติศาสนา | |
| ๏ เพราะรักประจักษ์จริง | จึ่งต้องทิ้งเจ้าแก้วตา | |
| จงรักภักดีมา | อาสาต้านราญริปู ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ รอนรอนอ่อนอกโอ้ | อัษฎงคต์ | |
| สุริยพระมืดลง | หมดแล้ว | |
| ยามมืดชืดเย็นองค์ | วายุพัด | |
| ยิ่งตรึกนึกถึงแก้ว | พี่เศร้าทรวงศัลย์ ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ รอนรอนอ่อนอัษฎงคต์ | ตวันลงลับเหลี่ยมผา | |
| มืดมลสนธยา | พามืดมัวทั่วดวงใจ | |
| ๏ ชะแง้แลเทือกเขา | เปนเงาเงาอยู่รำไร | |
| รำพึงคะนึงไป | ชวนให้นึกถึงตึกราม | |
| ๏ ตึกแถวเปนแนวข้าง | ถนนทางนครงาม | |
| สว่างกระจ่างวาม | ด้วยไฟฟ้าอ่าเอี่ยมแสง | |
| ๏ อีกตามถนนหลวง | ไฟฟ้าดวงรุ่งเรืองแรง | |
| สว่างกระจ่างแจ้ง | แสงสว่างราวกลางวัน | |
| ๏ ยามเย็นเคยเห็นคน | ขึ้นรถยนตร์ขับอวดกัน | |
| นารีที่คมสัน | ต่างขันแขงแต่งยวนชาย | |
| ๏ ผ้าม่วงสีช่วงโชติ | เหลืองแดงโรจนสีหลากหลาย | |
| เสื้อแพรแลดอกลาย | ผ้าแพรห่มล้วนสมสรวย | |
| ๏ หน้านวลนวลแต่น้อย | แช่มช้อยสมกับผมมวย | |
| อาภรณ์ซ้อนแซมด้วย | แวววับวับพอจับตา | |
| ๏ ดูใครไม่ชื่นจิต | เท่ามิ่งมิตร์วนิดา | |
| ดูพลางทางจับตา | ชายตารักชักตาชม | |
| ๏ ตาดำขำแก้วพี่ | พอสมดีกับสีผม | |
| ฟันขาวดูราวชม | แก้วมุกดาน่ายินดี | |
| ๏ หนังสือฤๅเจ้ารู้ | พอควรอยู่แก่สัตรี | |
| ประเสริฐเลิศนารี | เจ้าไม่ทิ้งสิ่งที่ควร | |
| ๏ กิจการในบ้านช่อง | เจ้าช่ำชองสิ้นทั้งมวล | |
| ทุกสิ่งยอดหญิงล้วน | จะขยันหมั่นการงาน | |
| ๏ ไม่เหมือนหญิงบางคน | สาละวนไม่เข้าการ | |
| มัวมุ่งยุ่งแต่งสาร | จนลืมงานการบ้านเรือน | |
| ๏ สำแดงแต่วิชา | หนังสือบ้าจนแชเชือน | |
| ยุ่งนักชักฟั่นเฟือน | ฟุ้งสร้านไปจนไร้ผัว | |
| ๏ น้องพี่สิฉลาด | แสนสามารถในการครัว | |
| ช่างชวนและยวนยั่ว | ให้พี่ชิมลิ้มอาหาร ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ เข้าต้มอมรสเปรี้ยว | เค็มปน | |
| เนื้อนกนุ่มระคน | ผักเคล้า | |
| ร้อนร้อนตักหลายหน | ห่อนเบื่อ | |
| รสหลาก ๆ รสเร้า | เร่งให้ใฝ่กิน ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ เข้าต้มอมรสเปรี้ยว | ดีจริงเจียวเปรี้ยวเค็มปน | |
| เนื้อนกนุ่มระคน | ปนผักเคล้ารสเข้าที | |
| ๏ เข้าต้มเนื้อโคกลั้ว | ปนถั่วเขียวกลมเกลียวดี | |
| มันเทศวิเศษมี | รสโอชาแสนน่ากิน | |
| ๏ สาคูเม็ดใหญ่กลม | แทนเข้าต้มสมถวิล | |
| รสยวนชวนให้กิน | สิ้นทั้งหมดรสเหลือแหลม | |
| ๏ ขนมจีบเจ้าช่างทำ | ทั้งน้ำพริกมะมาดแกม | |
| มะเฟืองเปนเครื่องแกล้ม | รสเหน็บแนมแช่มชูกัน | |
| ๏ ขนมเบื้องญวนใหม่ | ประกอบไส้วิเศษสรร | |
| ทอดกรอบชอบกินมัน | เคี้ยวกรอบ ๆ ชวนชอบใจ | |
| ๏ หมูแนมแกมเครื่องเรี่ยม | หอมกระเทียมผักชีใหม่ | |
| พริกแดงแซงสอดไว้ | ใบทองหลางวางชิ้นหมู | |
| ๏ เมี่ยงคำน้ำลายสอ | เมี่ยงสมอเมี่ยงปลาทู | |
| เข้าคลุก ๆ ไก่หมู | น้ำพริกกลั้วทั่วโอชา | |
| ๏ เข้าตังกรอบถนัด | น้ำพริกผัดละเลงทา | |
| เข้าตังปิ้งใหม่มา | จิ้มน่าตั้งทั้งเค็มมัน | |
| ๏ อีกทั้งขนมเบื้อง | เครื่องช่างเคล้าเข้าเหมาะกัน | |
| ละเลงเก่งเหลือสรร | ชูโอชาไม่ลาลด | |
| ๏ แกงไก่ใส่เครื่องถม | คลุกขนมจีนแป้งสด | |
| เข้ามันมันแกมรส | ส้มตำเปรี้ยวชวนเคี้ยวกิน | |
| ๏ ลูกไม้ใส่โถแก้ว | ล้วนเลิศแล้วสมใจจินต์ | |
| สารพัดจัดให้กิน | เสมอได้ไม่ขัดขวาง | |
| ๏ ทั้งหมดรสอาหาร | เปรี้ยวเค็มหวานไม่จืดจาง | |
| รสเหมาะเพราะมือนาง | แก้วพี่เคล้าเย้ายวนใจ ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ เงียบเหงาเปล่าอกโอ้ | อกครวญ | |
| หยิบสมุดชุดชวน | อ่านบ้าง | |
| นอนอ่านอ่านยิ่งหวล | ใจโศก | |
| น้องพี่เคยเคียงข้าง | ช่วยชี้ชวนหัว ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ เงียบเหงาเปล่าอกหมอง | คิดถึงน้องหมองวิญญา | |
| จึ่งหยิบหนังสือมา | แก้รำคาญอ่านเรื่อยไป | |
| ๏ อ่าน ๆ รำคาญฮือ | แบบหนังสือสมัยใหม่ | |
| อย่างเราไม่เข้าใจ | ภาษาไทยเขาไม่เขียน | |
| ๏ ภาษาสมัยใหม่ | ของถูกใจพวกนักเรียน | |
| อ่านนักชักวิงเวียน | เขาช่างเพียรเสียจริงจัง | |
| ๏ แบบเก๋เขวภาษา | สมมตว่าแบบฝรั่ง | |
| อ่านเบื่อเหลือกำลัง | ฟังไม่ได้คลื่นไส้เหลือ | |
| ๏ อ่านไปไม่ได้เรื่อง | ชักชวนเคืองเครื่องให้เบื่อ | |
| แต่งกันแสนฝั้นเฝือ | อย่างภาษาบ้าน้ำลาย | |
| ๏ โอ้ว่าภาษาไทย | ช่างกระไรจวนฉิบหาย | |
| คนไทยไพล่กลับกลาย | เปนโซ๊ดบ้าน่าบัดสี | |
| ๏ หนังสือฤๅหวังอ่าน | แก้รำคาญได้สักที | |
| ยิ่งอ่านดาลฤดี | เลยต้องขว้างกลางสาคร | |
| ๏ ลองหามาอ่านใหม่ | พะเอินได้เปนบทกลอน | |
| สมมตบทลคร | ขึ้นชื่อเสียงเฉวียงไว | |
| ๏ พุทโธ่โอ้ใจหาย | เราเคราะห์ร้ายนี่กระไร | |
| จบหมดบทกลอนไทย | ไม่เปนส่ำระยำมัง | |
| ๏ ทั้งมวลล้วนเหลวแหลก | ทุกแพนกอนิจจัง | |
| เรื่องเปื่อยเลื้อยรุงรัง | ทั้งถ้อยคำซ้ำหยาบคาย | |
| ๏ กลับหันหาเรื่องดี | ที่เอาไว้ใกล้ ๆ กาย | |
| อ่านให้ใจสบาย | หายง่วงเหงาเศร้ากระมล ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ แถลงปางนางแน่งน้อย | สีดา | |
| ถูกยักษ์อัประลักษณ์พา | ห่างห้อง | |
| พระรามพระโกรธา | ยักษ์โหด | |
| พระจึ่งยกพลก้อง | กึกเข้าไปรอญ ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ กล่าวปางนางสีดา | ถูกพญาทศศีรษ์ | |
| ลักพาไปธานี | จึ่งเกิดศึกพิลึกหาญ | |
| ๏ เหตุสุรปนขา | บ้ากามาแสนสามาญ | |
| มุ่งพระอวตาร | ให้เปนผัวเพื่อตัวครอง | |
| ๏ เสแสร้งจำแลงกาย | ให้เฉิดฉายนวลลออง | |
| ไปเกี้ยวเลี้ยวลดลอง | พรากพธูผู้เคียงกัน | |
| ๏ พระองค์ผู้ทรงศักดิ์ | ไม่จงรักด้วยกับมัน | |
| หญิงชั่วมั่วโมหัน | มันจะพาเสียราศี | |
| ๏ นางยักษ์เข้าหักหาญ | ราญสีดายอดนารี | |
| น้องรักพระจักรี | จึ่งบำราบปราบนางมาร | |
| ๏ พระตัดจมูกมัน | อีกทั้งฟันหูแหลกลาญ | |
| ทาสาแสนสามาญ | ก็รีบรี่หลีกหนีไป | |
| ๏ ไปชวนทั้งทูษณ์ขร | มาราญรอนภูวนัย | |
| ยักษาปราชัย | ไม่ทนพระบารมี | |
| ๏ เดือดดาลนางมารบ้า | วิ่งไปหาทศศีรษ์ | |
| กลอกกลับแสนอัปรี | สาระแนยุแหย่ไป | |
| ๏ ท้าวยักษ์ได้ฟังความ | เหมือนไฟกามจ่อจี้ใจ | |
| ให้คิดพิสมัย | ไฝ่อนงค์องค์สีดา | |
| ๏ ใช้มารีจจำแลง | แปลงเปนกวางร่างโสภา | |
| พอพบประสบตา | สีดาเจ้าเฝ้าถวิล | |
| ๏ ทูลวอนชอ้อนง้อ | ต่อสมเด็จพระจักริน | |
| จนองค์พงษ์นรินทร์ | พระเกรงน้องจะหมองหมาง | |
| ๏ จับศรสุรพล | เสด็จด้นไปตามกวาง | |
| ให้ลักษมณ์พักอยู่พลาง | เปนผู้เฝ้าเจ้าสีดา | |
| ๏ มารีจครั้นถูกศร | ทำเสียงอ่อนด้วยมารยา | |
| เรียกลักษมณ์อนุชา | มาช่วยพี่ที่ในพง | |
| ๏ ยุพินยินเสียงมัน | ให้สำคัญเคลือบแคลงหลง | |
| ใช้ลักษมณ์รีบสู่ดง | ช่วงองค์พระอวตาร | |
| ๏ ครานั้นทศศีรษ์ | จึ่งได้ทีเหมือนใจพาล | |
| เข้ามาหานงคราญ | จำแลงร่างอย่างโยคี | |
| ๏ กล่าวคำร่ำเกลี้ยกล่อม | นางไม่ยอมฟังวาที | |
| พูดไปไม่ไยดี | พิษเพลิงกามยิ่งลามลน | |
| ๏ ยิ่งขัดยิ่งกลัดกลุ้ม | เข้าโอบอุ้มนฤมล | |
| พาล่องฟองเวหน | สู่ลงกาธานีมาร | |
| ๏ พระรามกลับศาลา | ไม่เห็นหน้ายอดสงสาร | |
| องค์พระอวตาร | ก็แสนโศกวิโยคนาง | |
| ๏ ชวนพระอนุชา | รีบลีลาในเถื่อนทาง | |
| เดินพลางแลครวญพลาง | จนประสบพบพานร | |
| ๏ ช่วยลูกพระอาทิตย์ | รณชิตชิงนคร | |
| กำแหงพระแผลงศร | ต้องพาลีชีวีลาน | |
| ๏ สุครีพจึ่งจัดพล | พร้อมพหลพลทวยหาญ | |
| เพื่อพระอวตาร | ผลาญขุนราพณ์ปราบลงกา | |
| ๏ เกิดศึกพิลึกเดช | ก็เพราะเหตุด้วยสีดา | |
| ชิงรักชักชวนพา | ให้ประยุทธ์สุดเริงรณ | |
| ๏ ยุทธ์แย้งแย่งสีดา | ยังอุส่าห์ยอมเสียชนม์ | |
| แย่งดินถิ่นถกล | ฤๅจะห่วงหวงชีวัน ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ นึกถึงพระร่วงเจ้า | จอมไทย | |
| แค้นพวกขอมจัญไร | โหดห้าว | |
| ทนงคิดจงใจ | กู้ชาติ | |
| กระเดื่องเดชะท้าว | ร่วงผู้ผดุงเสียม ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ นึกถึงพระร่วงเจ้า | ผู้ผ่านเผ่าประชาไทย | |
| ดำรงทรงราชัย | ในละโว้โอ่เอี่ยมงาม | |
| ๏ คั่งแค้นขอมอัปรี | มันกดขี่ชาวสยาม | |
| จะคิดทำสงคราม | ฤๅก็อ่อนหย่อนแรงพล | |
| ๏ พระจึ่งคิดอุบาย | และยักย้ายด้วยเล่ห์กล | |
| เอาเปรียบทุรชน | ด้วยว่องไวใช้ปรีชา | |
| ๏ จักไม้สานชลอม | รูปกลมกล่อมเอาชันยา | |
| จึ่งตักเอาน้ำมา | สำเร็จได้ดังใจจินต์ | |
| ๏ ความรู้ถึงภูธร | นครขอมจอมนรินทร์ | |
| จึ่งใช้ให้โยธิน | กรีธาทัพมาจับตัว | |
| ๏ พระร่วงแสร้งหลบไป | เดโชไชยคิดว่ากลัว | |
| โมหันอันมืดมัว | ไม่เข้าใจในอุบาย | |
| ๏ เชื่อฤทธิ์อิทธิ์กำแหง | จึ่งปลอมแปลงจำแลงกาย | |
| จำนงจงใจหมาย | ไปสังหารผลาญเจ้าไทย | |
| ๏ ด่วนไปให้ลี้ลับ | ดูราวกับดำดินไป | |
| ถึงกรุงสุโขทัย | เข้าสถานลานอาราม | |
| ๏ พบพระรูปหนึ่งไซร้ | ขอมจัญไรไม่รู้ความ | |
| จึ่งไหว้และไต่ถาม | ถึงร่วงเจ้าเธออยู่ไหน | |
| ๏ พระร่วงภิกษุรู้ | ว่าศัตรูไม่รู้นัย | |
| จึ่งตอบประวิงไป | ว่าจงรอพอเธอมา | |
| ๏ แล้วรีบเรียกโยมวัด | มาจับมัดขอมพาลา | |
| เดโชโง่หนักหนา | ก็แพ้พระบารมี | |
| ๏ ชาวเมืองก็เลื่องฦๅ | เสียงเฮฮือทั้งธานี | |
| ไพร่ฟ้าประชาชี | ไปเฝ้าองค์พระทรงธรรม์ | |
| ๏ ชีบาเสนามาตย์ | อภิวาทน์บังคมคัล | |
| เชิญทรงดำรงขัณฑ์ | สุโขทัยอันไพศาล | |
| ๏ พระร่วงรับคำเชิญ | ดำเนินสู่ราชฐาน | |
| จึ่งทำภิเศกการ | ขึ้นผ่านเผ้าเปนเจ้าไทย | |
| ๏ ต่อมาราชาคิด | รณชิตขอมจัญไร | |
| กู้แคว้นแดนกรุงไทย | ให้พ้นเอื้อมเงื้อมมือขอม | |
| ๏ ทุกแคว้นแดนนิคม | ก็นิยมระยอบยอม | |
| ทั้งหมดประณตน้อม | นอบพระร่วงปวงพำนัก | |
| ๏ นึกถึงพระร่วงฤท | ธิมหิทธิ์วิสิฐศักดิ์ | |
| นามเพราะดูเหมาะนัก | เปนนามาแห่งนาวี | |
| ๏ พระร่วงเรือรบหมาย | ไว้ถวายพระภูมี | |
| ชื่อดีขอโชคดี | จงประสบเรือรบไทย | |
| ๏ ยามใดใช้แย่งยุทธ์ | ฤทธิรุทจงเกรียงไกร | |
| เหมือนร่วงขุนหลวงไทย | บำราบศึกพิลึกหาญ ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ โครมโครมคะครึกครื้น | ครืนคราน | |
| ปืนใหญ่ยิงประหาร | ศึกซ้อม | |
| ซ้อมรบเพื่อชำนาญ | เชิงประชิต | |
| ยามอริมาห้อม | จักสู้เศิกขลัง ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ โครม ๆ เสียงครื้นครึก | เมื่อยากดึกครืนครานดัง | |
| ปืนตึงปึงโป้งปัง | ดังสนั่นลั่นสาคร | |
| ๏ เรือตอร์ปิโดไว | เล็ดลอดไปไม่สยอน | |
| วิ่งจี๋รี่ไปรอน | ราญเรือปืนเสียงครืนคราน | |
| ๏ เรือปืนต่างจอดซุ่ม | เห็นตะคุ่มในท้องธาร | |
| รอไว้พอได้การ | จึ่งต้านต่อตอร์ปิโด | |
| ๏ เรือตอร์ปิโดวิ่ง | รวดเร็วจริงวิ่งอะโข | |
| เรือปืน ๆ โต ๆ | ยิงปืนใหญ่มิใคร่ทัน | |
| ๏ อาไศรยความมืดมล | จึ่งประจญได้แขงขัน | |
| สว่างในกลางวัน | ฤๅจะกล้าเข้าราวี | |
| ๏ เรือเล็กเหมือนเด็กน้อย | ได้แต่คอยดูท่วงที | |
| ต้องรอพอเหมาะดี | ผู้ใหญ่เผลอเหม่อจึ่งทำ | |
| ๏ จะเข้าไปตรง ๆ | คงต้องปืนครืนกระหน่ำ | |
| ให้ดีมีหลายลำ | จำต้องมีพี่เลี้ยงไป | |
| ๏ นาวีฝีเท้ารวด | จึ่งจะกวดไปทันได้ | |
| บัดนี้นาวีไทย | หาลำไหนไม่พอการ | |
| ๏ แต่ดูการซ้อมศึก | ยังต้องนึกร้อนรำคาญ | |
| ชาวไทยถึงใจหาญ | ไม่มีเรือเหลือสู้เขา | |
| ๏ คนไทยอย่างไรท่าน | ไม่รำคาญหรือไทยเรา | |
| ไฉนทำใจเบา | จะไม่ช่วยกันด้วยฤๅ ฯ | |
| โคลง | ||
| ๏ ขอชวนกันช่วยเร้า | ระดม | |
| เร่งเพาะความนิยม | อย่าช้า | |
| นาวีสมาคม | ชวนชัก | |
| ชวนพวกไทยทั่วหน้า | ปักรั้วกันสยาม ฯ | |
| กาพย์ | ||
| ๏ ขอชวนกันช่วยเร้า | พวกไทยเรารีบระดม | |
| เร่งเพาะความนิยม | อย่าชักช้าจะล่าไป | |
| ๏ นาวีสมาคม | แนะนิยมแห่งชาวไทย | |
| ชวนกันพลันพร้อมใจ | ล้อมรั้วกั้นกันสยาม | |
| ๏ บนบกมีทหาร | คอยเริงราญรุกสงคราม | |
| เสือป่าสง่างาม | คอยช่วยรบบรรจบพล | |
| ๏ ยังว่างแต่ทางเรือ | เพื่อป้องกันขันผจญ | |
| ทางที่วิถีชล | ไร้กำลังตั้งรักษา | |
| ๏ จะทิ้งนิ่งเฉยอยู่ | เหมือนประตูเปิดไว้ร่า | |
| ศัตรูจู่โจมมา | ฤๅจะสู้ศัตรูไหว | |
| ๏ อย่าเหม่อเผอเรอเพลิน | เราขอเชิญช่วยร้อนใจ | |
| ทำเผินเนิ่นนานไป | จะลำบากยากใจเรา | |
| ๏ ศัตรูเข้าสู่ได้ | จะเอาไฟเที่ยวจุดเผา | |
| เรือนชานลานเปนเฒ่า | ทรัพย์สมบัติพลัดกระจาย | |
| ๏ ลูกเมียจะเสียหมด | ทุรยศเยินฉิบหาย | |
| เราอยู่ดูน่าอาย | ตายดีกว่าอย่าเสียศรี | |
| ๏ ตื่นเถิดเราเกิดมา | เปนไทยอย่าให้เสียที | |
| ช่วยหานาวามี | กำลังขันไว้กันเมือง ฯ | |
