ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 1/เรื่องที่ 5
พ่อกูชื่อศรีอินทราทิตย แม่กูชื่อนางเสือง พี่กูชื่อบานเมือง ตูพี่น้องท้องเดียวห้าคน ผู้ชายสาม ผู้หญิงโสง พี่เผือผู้อ้ายตายจากเผือตั้งแต่ยังเล็ก เมื่อกูขึ้นใหญ่ได้สิบเก้าเข้า ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดมาท่เมืองตาก พ่อกูไปรบขุนสามชนหวัวซ้าย ขุนสามชนขับมาหวัวขวา ขุนสามชนเกลื่อนเข้า ไพร่ฝ้าหน้าใส พ่อกูหนีญญ่ายพ่ายจแจ้ ๆ กูบ่หนี กูชี่ข้างบุกพล กูขบบเข้าก่อนพ่อกู กูต่อช้างด้วยขุนสามชน ตนกูพุ่งช้างขุนสามชนตววชื่อมาสเมืองแพ้ ขุนสามชนพ่ายหนี พ่อกูจึงขึ้นชื่อกูชื่อพระรามคํแหง เพื่อกูพุ่งช้างขุนสามชน เมื่อชั่ววพ่อกู กูบํเรอแก่พ่อกู กูบํเรอแก่แม่กู กูได้ตววเนื้อตววปลา กูเอามาแก่พ่อกู กูได้หมากสํหมากหวานอนนกูกินอร่อยกินดี กูเอามาแก่พ่อกู กูไปตีหนองง่องช้างได้ กูเอามาแก่พ่อกู กูไปท่บ้านท่เมือง ได้ช้างได้ของ ได้ปววได้นาง ได้เงือนได้ทอง ได้เอามาเขนแก่พ่อกู พ่อกูตาย ยงงพี่กู กูพร่ำบํเรอแก่พี่กูอย่างบํเรอแก่พ่อกู พี่กูตาย จึงได้เมืองแก่กูทงงกล เมื่อชัววพ่อขุนรามคำแหง เมืองศุโขไทยนี้ดี ในน้ำมีปลา ในนามีเข้า เจ้าเมืองบ่เอาจะกอบในไพร่ลู่ทาง เพื่อนจูงงววไปค้า ขี่ม้าไปขาย ใครจกกใคร่ค้าช้างค้า ใครจกกใคร่ค้าม้าค้า ใครจกกใคร่ค้าเงือนค้าทองค้า ไพร่ฝ้าหน้าใคร่ ลูกเจ้าลูกขุนผู้ใดแล้ ล้มตายหายกว่าอย้าวเรือน พ่อเซื่อเลือค้ำ มนนช่างขอลูกเมียเยียเข้า ไพร่ฝ้าข้าไทย ป่าหมากป่าพลู พ่อเซื่อมนนไว้แก่ลูกมนนสิ้น ไพร่ฝ้าลูกเจ้าลูกขุน ผิและผิดแผกแสกข้างกนนส่วนใดแท้แล้ จีงแล่งความแก่ข้าด้วยซื่อ บเข้าผู้ลกกมกกผู้ซ่อน เหนเข้าท่านบ่ใคร่พีน เหนสินท่านบ่ใคร่เดือด คนใดซื้อขายมาหาพาเมือง มาคูข้อยเหนือเพื่อกู มนนบ่มีช้างบ่มีม้า บ่มีปววบ่มีนาง บ่มีเงือนบ่มีทอง ให้แก่มนน ของมนนต้งงเปนบ้านเปนเมืองใด ข้าเลือกข้าเลือ หววพุงหววรปกดี บ่ฆ่าบ่ตี ในปากปตูมีกดีงอนนหนึ่งแขวนไว้หนน ไพร่ฝ้าหน้าใส กลางบ้านกลางเมือง มีถ้อยมีความ เจบท้องข้องใจ มนนจกกกล่าวเถิงเจ้าเถิงขุนบ่ไร้ ไปลนนกดีงอนนท่านแขวนไว้ พ่อขุนรามคํแหงเจ้าเมืองได้ยินเรียก เมื่อถามสวนความแก่มนนด้วยซื่อ ไพร่ในเมืองศุโขไทยนี้ จีงซํสร้างป่าหมากป่าพลูท่ววเมืองนี้ทุกแห่ง ป่าพร้าวก็หลายในเมืองนี้ ป่าลางก็หลายในเมืองนี้ หมากม่วงก็หลายในเมืองนี้ หมากขามก็หลายในเมืองนี้ ใครสร้างได้ไว้แก่มนน กลางเมืองศุโขไทยนี้ มีน้ำดรพงงโพยสีใสกินดี ดงงกินน้ำโขงเมื่อแล้ง รอบเมืองศุโขไทยนี้ตีร ไปได้สามพันสี่ร้อยวา คนในเมืองศุโขไทยนี้ มกกทาน มกกทรงสีล มกกโอยทาน พ่อขุนรามคํแหงเจ้าเมืองศุโขไทยนี้ ท้งงชาวแม่ชาวเจ้า ทวยปววทวยนาง ลูกเจ้าลูกขุน ท้งงสิ้นท้งงหลาย ท้งงผู้ชายผู้หญิง ฝูงทวยมีสรธาในพระพุทธสาสน ทรงสีลเมื่อพรนษาทุกคน เมื่อโอกพรนษา กราลกถินเดือนหนึ่งจีงแล้ว เมื่อกราลกถิน มีพํนเบี้ยมีพํนหมากมีพํนดอกไม้ มีหมอนน่งงหมอนโนน บริพารกถินโอยทาน แลปีแลญิบลานไปสูดญดดกถินเถิงอรญญิกพู้น เมื่อจกกเข้ามาวยง รยงกนนแต่อรญญิกพู้น เท่าหววลานดํบงคํด้วยสยงพาดสยงพีน สยงเลื่อนสยงขบบ ใครจกกมกกเหล้นเหล้น ใครจกกมกกหววหวว ใครจกกมกกเลื่อนเลื่อน เมืองศุโขไทยนี้มีสี่ปตูสี่ (ชำรุด) หซงงห้ยนญ่อมคนสยดกนนเข้าดูท่านเผาทยนเหล้นไฟ เมืองศุโขไทยนี้มีต่งงจกกแผก กลางเมืองศุโขไทยนี้ มีพีหาร มีพระพุทธรูปทอง มีพระอฐฐารศ มีพระพุทธรูป มีพระพุทธรูปอนนใหญ่ มีพระพุทธรูปอนนราม มีพีหารอนนใหญ่ มีพีหารอนนราม มีปู่ครู มีสังฆราช มีเถร มีมหาเถร เบื้องตวนนตกเมืองศุโขไทยนี้ มีอรญญิก พ่อขุนรามคํแหงกทำโอยทานแก่มหาเถรสังฆราชปราชญรยนจบปีฎกไตร หววก๊กกว่าปู่ครูในเมืองนี้ ทุกคนสุกแต่เมืองศรีธรมมราชมา ในกลางอรญญิก มีพีหารอนนหนึ่ง มนนใหญ่สูงงามนัก มีพระอัฐฐารศอนนหนึ่งลุกยืน เบื้องตวนนโอกเมืองศุโขไทยนี้ มีพีหาร มีปู่ครู มีทเลหลวง มีป่าหมาก มีป่าพลู มีไร่ มีนา มีถิ่น มีถาน มีบ้านใหญ่บ้านเล็ก มีป่าม่วง มีป่าขาม ดูงามดงงแกล้ เบื้องตีนนอนเมืองศุโขไทยนี้ มีตลาดปสาน มีพระอจน มีปราสาท มีป่าหมากพร้าว ป่าหมากลาง มีไร่ มีนา มีถิ่น มีถาน มีบ้านใหญ่บ้านเล็ก เบื้องหววนอนเมืองศุโขไทยนี้ มีกุฎีพีหารปู่ครูอยู่ มีสรีดภงส มีป่าพร้าว มีป่าลาง มีป่าม่วงป่าขาม มีนาโคก มีพระขพุงผีเทพดาในเขาอนนน้นนเปนใหญ่กว่าทุกผีในเมืองนี้ ขุนผู้ใดถือเมืองศุโขไทยนี้แล้ ไหว้ดีพลีถูก เมืองนี้ทย่งเมืองนี้ดี ผิไหว้บ่ดีพลีบ่ถูก ผีในเขาอนนบ่คุ้มบ่เกรง เมืองนี้หาย ๑๒๑๔ ศกมโรง พ่อขุนรามคํแหงเจ้าเมืองศรีสชชนาไลยศุโขไทยนี้ ปลูกไม้ตาลนี้ได้สิบสี่เข้า จีงให้ช่างฟนนขดารหีนตงงหว่างกลางไม้ตาลนี้ วนนเดือนดบบเดือนโอกแปดวนน วนนเดือนเตมท้ง⟨ง⟩แปดวนน ฝูงปู่ครูเถรมหาเถรขึ้นน่งงเหนือขดารหีนสูดธรมมแก่อุบาสกฝูงทวยจำสีล ผิใช่วนนสูดธรมม พ่ขุนรามคํแหงเจ้าเมืองศรีสชชนาไลยศุโขไทยขึ้นน่งงเหนือขดารหีน ให้ฝูงทวยลูกเจ้าลูกขุน ฝูงทวยถือบ้านถือเมืองกนน วนนเดือนพีเดือนเตม ท่านแต่งช้างเผือกกรพดดลยาง ท้ยนญ้อมทองงาม ทงงววาชื่อรูบาสี พ่ขุนรามคํแหงขึ้นขี่ไปนบพระพีหารอรญญิก แลเอามาจาริกอนนหนึ่งมีในเมืองชลยงสถาปกไว้ด้วยพระศรีรตนธาตุ จาริกอนนหนึ่งมีในถ้ำชื่อถ้ำพระราม อยู่ฝ่งงน้ำสํพาย จาริกอนนหนึ่งมีในถ้ำรตนธาร ในคลองป่าต้นนี้มีสาลาสองอนน อนนหนึ่งชื่อสาลาพระมาส อนนหนึ่งชื่อพุทธภุ้ง ขดารหีนนี้ชื่อมนงงสีลาบาตรสถาปกไว้หีน จีงท้งงหลายเหน พ่อขุนพระรามคํแหง ลูกพ่ขุนศรีอินทราทิตย เปนขุนในเมืองศรีสชชนาไลยศุโขไทย ท้งงมากาวลาวแลไทย เมืองใต้หล้าฟ้า (ชำรุด) ศุโขไทยชาวอูชาวของมาออก ๑๒๐๗ ศก ปีกุร ให้ขุดเอาพระธาตุออกทงงหลายเห็นกทำบูชาบํเรอแก่พระธาตุได้เดือนหกวนน จีงเอาลงฝงงในกลางเมืองศรีสชชนาไลยก่อพระเจดีย์เหนือหกเข้าจีงแล้ว ต้งงวยงผาล้อมพระมหาธาตุสามเข้าจีงแล้ว เมื่อก่อนลายสือไทยนี้บมี ๑๒๐๕ ศก ปีมแม พ่ขุนรามคํแหงหาใคร่ใจในใจแลใส่ลายสือไปนี้ ลายสือไทยนี้จีงมีเพื่อขุนผู้น้นนไว้ใส่ใจ ขุนพระรามคํแหงนั้นหากเปนท้าวเปนพรครูแก่ไทยทงงหลาย หากเปนครูอาจารย์ส่งงสอนไทยทงงหลาย ให้รู้บุญรู้ธรมมแท้แก่คนอนนมีในเมืองไทย ด้วยรู้ด้วยหลวกก ด้วยแกล้วด้วยหาญ ด้วยแคะด้วยแก่ง หาคนจกกเสมอมิได้ อาจปราบฝูงข้าเศีก มีเมืองกว้างซางหลาย ปราบเบื้องตวนนออก รอดสลลวงสองแควลํบาจายสคาเท้าฝ่งงของถึงวยงจนนวยงคำเปนที่แล้ว เบื้องหววนอน รอดคนทีพระบางแพรกสุพรณณภูมิราชบูรีเพชรบูรีศรีธรมมราชฝ่งงทะเลสมุทรเปนที่แล้ว เบื้องตวนนตก รอดเมืองฉอดเมือง (ชำรุด) นหงศาพดีสมุทรห้าเปนแดน เบื้องตีนนอน รอดเมืองแพล่เมืองม่านเมือง (ชำรุด) เมืองพลววพ้นฝ่งงของเมืองชวาเปนแดนแล้ว ปลูกเลี้ยงฝูงลูกบ้านลูกเมืองน้นน ชอบด้วยธรมมทุกคน.
