ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 2 (2457)/เรื่องที่ 1
ที่เมืองนครศรีธรรมราชมีต้นหนังสือแลสำเนาหนังสือเก่า ๆ เก็บรวบรวมสะสมไว้มาก เมื่อพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เสด็จไปเมืองนครศรีธรรมราชคราวใด เจ้าพระยาสุธรรมมนตรีได้ค้นหนังสือเก่า ๆ เหล่านี้ถวายมาแทบทุกคราว ในหนังสือพวกนี้มีสำเนาหนังสือเรื่องตั้งผู้สำเร็จราชการเมืองนครศรีธรรมราชแต่ก่อนมา ๔ ครั้ง คือ
ครั้งที่๑เมื่อปีจอ จัตวาศก จุลศักราช ๑๑๐๔ ปี ในแผ่นดินพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐกรุงเก่า ตั้งพระยาไชยาธิเบศร์เปนเจ้าพระยานครศรีธรรมราช
ครั้งที่๒เมื่อปีวอก อัฐศก จุลศักราช ๑๑๓๘ ปี เจ้ากรุงธนบุรีตั้งเจ้านครเปนพระเจ้าประเทศราช
ครั้งที่๓เมื่อปีมโรง ฉศก จุลศักราช ๑๑๔๖ ปี ตั้งกรุงรัตนโกสินทรแล้ว ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงตั้งเจ้าพัฒน์เปนเจ้าพระยานครศรีธรรมราช
ครั้งที่๔เมื่อปีมแม ตรีศก จุลศักราช ๑๑๗๓ ปี ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาไลย ทรงตั้งพระบริรักษ์ภูเบศร์ (คือ เจ้าพระยานคร น้อย) เปนพระยานครศรีธรรมราช
เห็นว่า หนังสือเหล่านี้เปนสำเนาอันแท้จริง มิใช่ของปลอม แลเปนเรื่องราวอันสมควรจะลงพิมพ์รักษาไว้ไม่ให้หายสูญ โดยเปนหนังสือที่มีประโยชน์ในทางความรู้พงษาวดารแลแบบแผนประเพณีเก่า จึงได้นำมาลงพิมพ์ไว้